1 MIESIĄC ŻYCIA

Różne rodzaje krzyku, mlaskanie, cmokanie, nosowy monotonny i mało zróżnicowany płacz

 

2-4 MIESIĄC ŻYCIA

Głużenie (gruchanie) – guu, agu,ghy…; dziecko reaguje na różne dźwięki, głośno się śmieje; płacz aktywizuje się przed posiłkiem; w 2 miesiącu pojawia się uśmiech

 

4-6 MIESIĄC ŻYCIA

Głużenie przechodzi w gaworzenie, czyli pierwsze zabawy głosem; dziecko zaczyna prowadzić „rozmowę” prostymi sylabami; gaworzenie będzie bardziej intensywne, jeśli dorośli zwrócą na nie uwagę i będą naśladować swoje dzieci, zatem należy je wzmacniać

 

6-7 MIESIĄC ŻYCIA

Gaworzenie- dziecko wielokrotnie powtarza identyczne sylaby (babababa, mamamama, dadadada); w chwilach zadowolenia gaworzenie jest intensywniejsze; dzieci niesłyszące nie gaworzą; dziecko zaczyna wyrażać swoje uczucia, reaguje, gdy odczuwa dyskomfort- pojawia się „ne!”

 

9-10 MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko próbuje naśladować mowę dorosłych, jego wypowiedzi składają się z wielokrotnie powtórzonych różnych sylab; rozumie kilkanaście słów – imiona, nazwy zabawek oraz zakaz „nie ruszaj”.

 

12 MIESIĄC ŻYCIA

Wypowiedzi dziecka coraz bardziej przypominają brzmieniem wyrazy danego języka. Roczne dzieci wypowiadają około 6 słów ale bywa, że nie potrafią wymówić żadnego lub wymawiają 50 wyrazów.

 

MIĘDZY 12 - 18 MIESIĄCEM ŻYCIA

1.Aktywizuje się werbalizacja pierwszych słów dwusylabowych typu baba, tata, mama, da, ne.

2.Jeden wyraz zastępuje zdanie „da” jako „daj misia, weź kółko, połóż tutaj.

3.Pierwszy wyraz, który coś znaczy, powinien się pojawić pomiędzy 9. najpóźniej 18. miesiącem życia.

 

MIĘDZY 18 - 23 MIESIĄCEM ŻYCIA

1.Początek wypowiedzi dwuwyrazowych. Dziecko używa przede wszystkim rzeczowników, czyli nazw przedmiotów, które go otaczają.

2.W 18 miesiącu życia dziecka można się spodziewać 10-18 słów; 20 miesięczne dziecko wymawia średnio około 170 wyrazów.

 

MIĘDZY 2 – 7 ROKIEM ŻYCIA

1.DWULATEK - pojawiają się liczebniki;1, 2, 3; dziecko rozróżnia formy „ja” i „ty”; w 21-24 miesiącu artykułuje pierwsze połączenia dwuelementowe, spontaniczne słowa; pojawiają się zdania; coraz więcej pytań i przeczeń - coś nie jest ładne, czegoś nie ma; dziecko zaczyna używać zaimka „się” (myje się, bawię się).

2.TRZYLATEK - poprawnie wymawia: a, e, i, o, u, y; głoski nosowe m, n, ń; a także j, ł, h, f, w, t, d, p, b; może jeszcze wymawiać głoski dźwięczne bezdźwięcznie (fota- woda); Normą jest zamiana „r” na „j”; zaczyna się śmielej posługiwać zdaniami złożonymi.

 

3.CZTEROLATEK – poprawna artykulacja głosek k, g, ,ś, ź, ć, dź; głoski miękkie mogą być wymawiane jeszcze jako „mniej miękkie” (sj); nie powinien zamieniać t, d na k, g, może natomiast zamieniać spółgłoski sz, ż, cz, dż, s, z, c, dz na ś, ź, ć, dź; potrafi opowiedzieć bajkę.

 

4.PIĘCIOLATEK – pojawiają się głoski sz, ż, cz, dż, r; dziecko ma tendencję do tworzenia neologizmów; około 35% dzieci wymawia już głoskę „r”, dopuszczalne jest jeszcze zastępowanie głosek sz, ż, cz, dż głoskami s, z, c, dz.

 

5.SZEŚCIOLATEK - poprawnie wymawia głoski sz, ż, cz, dż, r; mogą się jeszcze zdarzać substytucje i pomyłki, ale powinny być coraz rzadsze.

 

6.SIEDMIOLATEK – prawidłowa wymowa wszystkich głosek; PROCES KSZTAŁTOWANIA MOWY POWINIEN SIĘ ZAKOŃCZYĆ.

 

Opracowanie na podstawie: Teresa Kaczan, Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju u dzieci z chorobami genetycznymi.